Praca reżysera filmowego porównywana jest często do zadania, jakie stoi przed dyrygentem ogromnej orkiestry symfonicznej, w ramach której każda grupa instrumentów, każdy indywidualny muzyk, musi wykonywać powierzone zadanie, ponieważ w innym wypadku utworowi będzie czegoś brakowało. Idąc dalej za tą analogią, reżyser-dyrygent musi upewnić się, że wszyscy członkowie jego ekipy-orkiestry są w odpowiedniej formie i poprowadzić ich w taki sposób, by z jednej strony zagrali doskonale wszystkie przewidziane kompozycje, a z drugiej wnieśli do granej muzyki także samych siebie, swoje indywidualne cechy. Jeśli coś nie wypali, jeśli zawiedzie jeden lub kilka elementów, dyrygent, jako lider całego zespołu, jest zmuszony wziąć sporą część winy na siebie. Jeżeli jednak wszystko dobrze zagra, wszyscy współpracownicy się sprawdzą, a reżyser odnajdzie w sobie na tyle odwagi, by naznaczyć dany projekt swoją osobowością, zbiorowy wysiłek przynosi efekt w postaci czegoś wyjątkowego, być może nawet dzieła sztuki. Tę zależność rozumieją i potrafią obrócić na swoją korzyść jedynie najwięksi twórcy filmowi, jest nam więc niezmiernie miło ogłosić, iż jeden z nich przyjedzie już niedługo do Bydgoszczy, by wziąć udział w 22. edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE.

Philip Kaufman, wybitny amerykański reżyser i scenarzysta, jeden z najbardziej znamienitych filmowych adaptatorów światowej literatury, artysta, który nie boi się łączyć kina popularnego z głębszą refleksją na temat ludzkiej natury, odbierze Nagrodę Camerimage za Całokształt Twórczości dla Reżysera.

Philip Kaufman złapał filmowego bakcyla już w młodości, a później fascynował się nową falą europejskich filmów, które w latach 60. wywracały do góry nogami wszystkie przyzwyczajenia amerykańskich widzów. Wyjechał nawet na kilka lat do Europy wraz z żoną Rose i synem Peterem, gdzie napisał książkę, która po powrocie do Ameryki posłużyła mu za podstawę scenariusza do filmowego debiutu, Goldsteina. Obraz ten zdobył w 1964 roku ex aequo z Przed rewolucjąBernardo Bertulucciego nagrodę Prix de la Nouvelle Critique Festiwalu Filmowego w Cannes. Słynny reżyser Jean Renoir określił Goldsteina jako "najlepszy amerykański film, jaki widziałem w ciągu ostatnich 20 lat". Następnym filmem Kaufmana była niezależna produkcja Frank's Greatest Adventure (zdj. Bill Butler), być może pierwszy film w historii z typowo komiksowym bohaterem. Sukces tego obrazu pozwolił mu zrealizować dla wytwórni Universal rewizjonistyczny western Wielki napad w Minnesocie, w którym Robert Duvall stworzył jedną z najciekawszych filmowych inkarnacji legendarnego Jesse'ego Jamesa. Kaufman mieszkał również przez wiele lat na Arktyce z Innuitami, by następnie nakręcić Biały świt (będący także jego pierwszym projektem z autorem zdjęć Michaelem Chapmanem). Ale dopiero jego kolejny film, remake Inwazji porywaczy ciał Dona Siegela z 1956 roku, sprawił, że Kaufman został w pełni dostrzeżony przez międzynarodową publiczność.

Alegoryczna, symboliczna, autentycznie niepokojąca, Inwazja łowców ciał była dla Kaufmana prawdziwym przełomem. Nie dość, że wytworzony na ekranie przy udziale autora zdjęć Michaela Chapmana nastrój beznadziei i osaczenia był tak intensywny, że wielu widzów nie wytrzymywało emocjonalnego suspensu, to na dodatek film ten wytyczył artystyczną ścieżkę Kaufmana jako twórcy niepokornego, w jak najbardziej pozytywnym tego słowa znaczeniu. Rok późniejsze Włóczęgi (również ze zdjęciami Michaela Chapmana) stały się klasykiem kina młodzieżowego tamtych czasów. Nakręcony wraz z Calebem DeschanelemPierwszy krok w kosmos to wciągająca, trzymająca w napięciu filmowa eksploracja opierającego się szufladkowaniu męstwa w obliczu niemal pewnej śmierci ("zachowania klasy w sytuacji pod presją", jak ujął to Hemingway). Kaufman sprawił, iż Pierwszy krok w kosmos, który niedawno wpisano do National Film Registry, stał się przeciwieństwem "prawdy" znanej z popularnych w tamtych czasach magazynów lifestyle'owych. Z kolei Nieznośna lekkość bytu (zdj. Sven Nykvist), cudownie filmowa adaptacja powieści uznawanej za niemożliwą do sfilmowania, to szczera z perspektywy seksualnej i intrygująca w ujęciu filozoficznym historia na pograniczu urzekającego romansu i brutalnej polityki.

Równie niezwykłym filmem jest Henry i June (zdj. Philippe Rousselot), oparty na pamiętnikach Anaïs Nin obraz, który zyskał niezasłużoną sławę pierwszej w historii amerykańskiego kina produkcji filmowej z kategorią wiekową NC-17, a także Zatrute pióro (zdj. Rogier Stoffers), w którym Geoffrey Rush wcielił się ze swadą w postać Markiza de Sade. Philip Kaufman nigdy nie bał się ani kontrowersji, ani mówienia szczerze o tym, co go boli w otaczającym świecie. Dlatego Zatrute pióro staje się równocześnie refleksją nad granicami artystycznej kreacji oraz podwójnymi społecznymi standardami moralnymi. Najnowszy projekt amerykańskiego reżysera, nakręcony dla HBO film telewizyjny Hemingway i Gellhorn, opowiadał o burzliwym romansie dwójki tytułowych bohaterów. Droga, którą Philip Kaufman pokonał w trakcie 50 lat od nakręcenia Goldsteina, bywała wyboista (napisał scenariusz do Wyjętego spod prawa Josey'ego WalesaClinta Eastwooda, ale nie mógł filmu wyreżyserować), ale też pełna niesamowitych spotkań (to właśnie Kaufman stworzył wraz z George'em Lucasem zarys fabuły Poszukiwaczy zaginionej Arki). W trakcie swojej długiej kariery Philip Kaufman pracował z takimi aktorami jak Daniel Day-Lewis, Juliette Binoche, Lena Olin, Kate Winslet, Joaquin Phoenix, Michael Caine, Sean Connery (Wschodzące słońce, nakręcone wraz z Michaelem Chapmanem), Samuel L. Jackson, Ashley Judd czy Andy Garcia (Amnezja ze zdjęciami Petera Deminga).

Laureat Nagrody Camerimage za Całokształt Twórczości dla Reżysera nigdy jednak nie zboczył z obranej ścieżki, starając się być na każdym planie jak najlepszym dyrygentem swoich filmowych orkiestr i próbując wchodzić za każdym razem w szczery, pozbawiony pretensji dialog z widzami. Jesteśmy niezwykle dumni, że tak znamienity reżyser jak Philip Kaufman stanie się już niedługo częścią rodziny Camerimage.