DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO W RAMACH ZADANIA: WSPÓŁORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWEGO FESTIWALU SZTUKI AUTORÓW ZDJĘĆ FILMOWYCH EnergaCAMERIMAGE 2024
WSPÓŁFINANSOWANIE: MIASTO TORUŃ ORAZ WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE
31/10/14
Na sztukę autorów zdjęć filmowych, którą Festiwal Camerimage promuje niezmiennie od ponad dwudziestu lat, składa się wiele różnych elementów pozwalających wytworzyć na ekranie wrażenie obcowania z pełnoprawną rzeczywistością, czy to w ramach stworzonego od zera świata zrodzonego z czyjejś wyobraźni, czy też odwzorowanych z pietyzmem realiów danej epoki w dziejach ludzkości. Jednymi z najważniejszych partnerów reżyserów i autorów zdjęć w kreacji takich filmowych światów są scenografowie, artyści biorący na swoje barki nie tylko odpowiedzialność za zbudowanie odpowiednich planów zdjęciowych, ale nade wszystko za stworzenie wszystkim członkom ekipy i obsady jak najlepszych warunków fizycznych do opowiedzenia danej historii. Jednym słowem, to właśnie scenografowie i kierowane przez nich departamenty odpowiadają za dostosowywanie lokacji do założeń projektu, wypełnianie przestrzeni kadrowej wszelkimi możliwymi rekwizytami wspomagającymi kreację filmowej rzeczywistości, wspieranie autorów zdjęć w stylizacji obrazu oraz nadawaniu scenom wizualnej ciągłości itd. Innymi słowy, jak stwierdziła w jednym z wywiadów Jeannine Oppewall, laureatka Nagrody dla Scenografki ze Szczególną Wrażliwością Wizualną 22. edycji Festiwalu Camerimage, „jesteśmy odpowiedzialni za wszystko, po czym aktor chodzi, na czym siada, obok czego przejeżdża, co podnosi”.
Słowa te nie oddają ogromu wysiłku wkładanego przez Jeannine Oppewall w kreację poszczególnych projektów, na które poświęca nawet do dziewięciu miesięcy swego życia, jednakże podkreślają doskonale wyznawany przez nią etos pracy. Wychowana w religii kalwińskiej scenografka, która przed rozpoczęciem kariery w branży filmowej pracowała przez kilka lat dla znanego projektanta Charlesa Eamesa, podchodzi do postawionych przed nią zadań niezwykle skrupulatnie, nie odpuszczając nawet takich niewidocznych dla przeciętnego widza detali jak pasujący do epoki kolor bandaży owiniętych wokół zranionej nogi tytułowego konia w SeabiscuitGary'ego Rossa. Na potrzeby tego filmu, którego akcja dzieje się w latach 30. XX wieku, Oppewall zbudowała także między innymi fragment meksykańskiej Tijuany oraz typowe amerykańskie ranczo z epoki, które tak bardzo spodobało się aktorowi Jeffowi Bridgesowi, że ten chciał je wykupić i przetransportować na teren swojej posiadłości w Montanie. Z kolei przy realizacji Tajemnic Los AngelesCurtisa Hansona, Oppewall osobiście nadzorowała budowę licznych planów zdjęciowych oraz wybieranie wszystkich rekwizytów i ważnych z perspektywy wizualnej fragmentów dekoracji wnętrz. W ten sposób powstały dziesiątki lokacji, na czele z posterunkiem policji, domami bogatych gwiazd filmowych i jeszcze bogatszych biznesmenów oraz wyglądającymi jak speluny kryjówkami gangsterów. Efekt jej wytężonej pracy przerósł wszelkie oczekiwania – filmowe Los Angeles lat 50. XX wieku wygląda tak fantastycznie, że wielu uważa, że kreacja przerosła rzeczywistość.
Oppewall była za oba te filmy nominowana do Oscara®, a kolejne dwie nominacje uzyskała za Miasteczko PleasantvilleGary'ego Rossa, w którym pomogła przywrócić do celuloidowego życia amerykańską rzeczywistość lat 50. XX wieku, tyle że przefiltrowaną przez perspektywę telewizyjnego sitcomu, oraz Dobrego agentaRoberta De Niro, będącego fascynującym studium funkcjonowania CIA na początku działalności tej agencji. Jako scenografka jest znana przede wszystkim z zadziwiająco szczegółowego odwzorowywania różnych epok, co twórcom danych filmów otwiera niezliczone artystyczne możliwości, a widzom pozwala na o wiele mocniejszą imersję w opowiadanych historiach. Analizą jej twórczości można by zresztą obdzielić niejedną pracę magisterską. W Cedrach pod śniegiemScotta Hicksa scenograficzna maestria Jeannine Oppewall pomogła wykreować na ekranie gęstą atmosferę niepokoju i uprzedzeń, która symbolizowała bolesną zadrę w amerykańsko-japońskich relacjach po II wojnie światowej. W ChwastachHectora Babenco pieczołowicie oddała trudne warunki życia w małym amerykańskim miasteczku złamanym, tak jak dwójka protagonistów, przez Wielką Depresję. Z kolei w Co się wydarzyło w Madison CountyClinta Eastwooda stworzyła dwójce głównych bohaterów przestrzeń do krótkiego, acz jakże pamiętnego romansu. Przy realizacji Złap mnie, jeśli potrafiszSteven Spielberg rzucił jej wyzwanie znalezienia oraz zaprojektowania około 180 ważnych dla fabuły miejsc akcji. Oppewall stworzyła każdą lokację tak, aby odwzorować zmieniającą się kolorystykę filmu - od mało atrakcyjnych i monochromatycznych kadrów z początkowych fragmentów, poprzez jaskrawe i wyraziste kolory w środku filmowej opowieści (gdy protagonista odnosi same sukcesy), aż po nawrót do monochromatycznych ujęć w momencie, gdy główny bohater zostaje zmuszony do współpracy z FBI.
Wielbiona przez reżyserów, z którymi przyszło jej współpracować, doceniana przez aktorów, którym pomagała swoimi kreacjami budować wielkie role, ubóstwiana przez widzów świadomych jej nieocenionego wkładu w tworzenie ich ukochanych filmów, Jeannine Oppewall jest od ponad trzech dekad ważną postacią światowego kina. Profesjonalna w każdym calu na planie i skromna w życiu prywatnym, świeci przykładem zarówno dla przedstawicieli branży filmowej, jak i miłośników dobrego kina. I nie ma najmniejszego zamiaru przechodzić na artystyczną emeryturę – jeszcze w tym roku na ekrany kin wejdzie Last Days in the DesertRodrigo Garcii, a w 2015 wraz z Warrenem Beattym scenografka opowie światowej publiczności o kontrowersyjnym romansie legendarnego Howarda Hughesa. Jesteśmy niezwykle wdzięczni Jeannine Oppewall za wszystko, co zrobiła dla sztuki filmowej, i z wielką radością uhonorujemy ją w trakcie 22. edycji Camerimage naszą Nagrodą dla Scenografki ze Szczególną Wrażliwością Wizualną.
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO W RAMACH ZADANIA: WSPÓŁORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWEGO FESTIWALU SZTUKI AUTORÓW ZDJĘĆ FILMOWYCH EnergaCAMERIMAGE 2024
WSPÓŁFINANSOWANIE: MIASTO TORUŃ ORAZ WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE