Konferencja po filmie "Rzeź": przyjaźń, boska Kate Winslet i zielone szmaty

Podstawą udanej współpracy, która przynosi znakomite efekty, może być szczera przyjaźń między reżyserem a operatorem - tego mogli dowiedzieć się goście pierwszej konferencji prasowej XIX festiwalu Plus Camerimage, po filmie "Rzeź".

Zbigniew Banaś, krytyk filmowy z USA, tradycyjnie powitał wszystkich zebranych na pierwszej konferencji tegorocznego festiwalu Plus Camerimage. Dziennikarze i goście festiwalu po pierwszym zaprezentowanym filmie - "Rzeź" (zdj. Paweł Edelman, reż. Roman Polański) spotkali się z twórcami tego dzieła - autorem zdjęć Pawłem Edelmanem i koproducentem Piotrem Reischem.

Polański i Edelman na planie "Rzezi" nie pracowali razem po raz pierwszy - jest to czwarty owoc współpracy obydwu artystów. Autor zdjęć, pytany o różnice w pracy nad dziełami legendarnego reżysera, zwrócił szczególną uwagę na sztukę znajdującą się u podstaw "Rzezi" i realizację teatralnych założeń jedności czasu, akcji i miejsca oraz - będącym siłą filmu - ograniczeniem tej ostatniej.

Paweł Edelman
A co łączy "Rzeź" z poprzednimi realizacjami duetu Polański-Edelman? - Podobny był Roman. To artysta niezawodny, doświadczony, z ukształtowanym kręgosłupem artystycznym - tłumaczył autor zdjęć.
Ich współpraca zasadza się na przyjaźni i jasności oczekiwań. Darząc się wzajemnym zaufaniem, wypracowali system, w którym potrzebują siebie nawzajem - dla Edelmana zatrudnienie na planie filmów Polańskiego jest czymś więcej niż pracą, to nie tylko metodyczne realizowanie zleconego zadania.

Paweł Edelman wyczerpująco opowiedział o tym, co (poza narastającym napięciem) było pomysłem na trudny zabieg zamknięcia akcji w jednym miejscu. Bardzo łatwo w ten sposób znudzić widza.
Rozwiązaniem tego problemu okazało się subtelne, lecz wyraźne operowanie porami dnia, światłem zmieniającym wraz z nastawaniem nocy, niemal w rytm zmian nastroju bohaterów. Próby przed zdjęciami trwały 2 tygodnie - pozwoliło to Polańskiemu na przygotowane dzieła w każdym detalu.
Nie zabrakło naturalnie pytań o charakter i filozofię pracy operatora - Edelman unikał generalizowania, podkreślając, że każda sytuacja, w której znajdzie się twórca, wymaga innego podejścia.
Dał też wskazówki młodszym operatorom. Zabawa kontrastem jest dla początkujących, monochromatyczne światło jest szlachetniejsze.

Zdradził też szczegóły pracy z prawdziwą gwiazdą: - Kate Winslet to najpiękniejsza i najsympatyczniejsza kobieta świata, znakomicie mi się z nią pracowało. A w filmie nie wymiotowała szarlotką z colą a specjalnym, wystrzelonym z rury nad głową aktorki miksem kawy i bananów - wyjawił Edelman.

Operator wyjaśnił też kwestię osadzenia akcji w Nowym Jorku, z pojawiającym się za oknami miejskim krajobrazem Manhattanu. Jak przedstawić Amerykę, nie jadąc tam? Przenieść Nowy Jork do Francji. Twórcy przygotowali scenografię w całości na planie w Paryżu, używając słynnych green-screenów, pieszczotliwie ochrzczonych przez Edelmana "zielonymi szmatami".

Autor tekstu: Michał Kwiatkowski

Zapraszamy wszystkich uczestników festiwalu Plus Camerimage na otwarte konferencje prasowe z twórcami - sala konferencyjna "Manru", 3. piętro (przy biurze prasowym).

***** ***** ***** ***** *****

Konferencja po filmie "Wstyd" - wstydem było tam nie być

Gościem ostatniej konferencji prasowej pierwszego dnia Festiwalu Plus Camerimage był wybitny operator brytyjski - Sean Bobbitt, autor zdjęć do prezentowanego w sobotni wieczór filmu "Wstyd".

Filmowiec współpracuje z reżyserem Steve'em McQueenem od dziesięciu lat. Duet autor zdjęć - reżyser jest kojarzony przede wszystkim z dwóch projektów ("Głodu" oraz premierowego "Wstydu"). Jeszcze przed projekcją najnowszego dzieła filmowiec zdradził, że zdarza mu się "podkradać" pomysły innych autorów zdjęć. Podczas konferencji prasowej widzowie nawiązywali do tej wypowiedzi, pytając, które ujęcia były wzorowane na pracy innych. Sean Bobbitt sprostował wcześniejszą wypowiedź, wyjaśniając: - Operatorem nie jest się od urodzenia. Trzeba dużo ciężkiej pracy, aby nauczyć się tego zawodu. Trzeba także oglądać wiele filmów. Niektóre ujęcia zachwycają na tyle, że zapadają w pamięć i inspirują do podobnych zabiegów w przyszłości.

Sean Bobbitt podkreślał, że współpraca ze Steve'em McQueenem wykształtowała się przez wiele lat. - Pomysły reżysera modyfikują się na przestrzeni lat na tyle wyraźnie, że muszę wykazać się dużą elastycznością, aby dotrzymać mu kroku - dodał.
Głównym czynnikiem wpływającym na ich udaną współpracę jest wieloletnia przyjaźń. Reżyser, aby zainspirować Bobbitta, pokazuje mu fotografie i dzieła sztuki, które wyrażają zamysł twórczy nie słowami, a obrazami.

Sean Bobbitt, fot. Wojciech Gruszczyński
Sean Bobbitt zdradził także swój sekret współpracy z aktorami. Na początku dużo z nimi rozmawia, aby dostrzegli w nim normalnego człowieka, przy którym mogą czuć się swobodnie i naturalnie. Wytwarza się obustronne zaufanie. Kiedy autor zdjęć osiągnie ten efekt, przestaje zwracać uwagę na aktorów. Nie patrzy im w oczy, udaje, że ich nie widzi. - Dzięki temu aktorzy nadal czują się naturalnie w obecności operatora i kamery, ale także, automatycznie, przestają zwracać na mnie uwagę - tłumaczył Bobbitt.
Dzięki takiemu zabiegowi twórcom udało się stworzyć niezwykle intymne ujęcia, które przeważają we "Wstydzie". Autor zdjęć przyznał, że film nie miał dużego budżetu. Jednak współpraca z dobrymi aktorami i wieloletnim przyjacielem Steve'em McQueenem pozwoliły wygenerować dzieło z małą ilością dialogów, za to z niezliczoną ilością intrygujących obrazów.

Autorka tekstu: Sylwia Witkowska

Zapraszamy wszystkich uczestników festiwalu Plus Camerimage na otwarte konferencje prasowe z twórcami - sala konferencyjna "Manru", 3. piętro (przy biurze prasowym).