DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO W RAMACH ZADANIA: WSPÓŁORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWEGO FESTIWALU SZTUKI AUTORÓW ZDJĘĆ FILMOWYCH EnergaCAMERIMAGE 2024
WSPÓŁFINANSOWANIE: MIASTO TORUŃ ORAZ WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE
MISTRZOWIE, KTÓRZY ODESZLI: ROGER HUBERT I MARCEL CARNE
02/11/13
Od samego początku swego istnienia Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE składał hołd geniuszom kina, którzy często pozostają w cieniu aktorów, reżyserów czy scenarzystów - autorom zdjęć właśnie. Pokazywaliśmy ich niebywałe umiejętności operatorskie oraz wrażliwość wizualną, potwierdzaliśmy wkład w rozwój kina jako sztuki, obserwowaliśmy wraz z nimi zmiany nadchodzące wraz z erą technologii cyfrowej.
"Mistrzowie, którzy odeszli" to cykliczna sekcja która pojawiła się na festiwalowej mapie w zeszłym roku. Jej zadaniem jest z jednej strony podkreślanie warsztatu wspaniałych autorów zdjęć filmowych, których nie ma już z nami, z drugiej natomiast wywołanie dyskusji nad możliwościami kina ukazywanymi za pomocą obrazów, które przez lata wyznaczały najwyższe standardy jakości. W chwili rewolucyjnej cyfrowej transformacji, mentalnej i technologicznej, ważne jest, aby nie zapominać o pisanej złotymi zgłoskami historii kina, bez której tejże rewolucji by nie było. Zapraszamy więc wszystkich do oglądania dzieł mistrzów, którzy odeszli, aby zapisać w ten sposób w pamięci wszystkie ich nauki.
W tym roku zaprezentujemy dokonania francuskich twórców: autora zdjęć Rogera Huberta oraz reżysera Marcela Carné.
PARTNERZY PRZEGLĄDU:
ROGER HUBERT (1903 - 1964)
"Roger Hubert, autor zdjęć do ponad dziewięćdziesięciu (!) filmów, zdobył rozgłos jako jeden z czołowych operatorów najważniejszego nurtu w kinie francuskim lat 30. i 40. XX w. - na wskroś melancholijnego realizmu poetyckiego. Nurt ten tworzyli tak wybitni reżyserzy, jak Marc Allégret, Marcel Carné, Julien Duvivier czy Jacques Feyder.
Kariera Huberta zaczęła się jednak wcześniej, w innym okresie kinematografii francuskiej (wówczas jeszcze niemej), zwanym impresjonizmem. Artysta debiutował - i to w podwójnej roli: operatora kamery oraz autora zdjęć - filmem znanego reżysera-impresjonisty, Jeana Epsteina, Czerwona oberża (1923).
Siedem lat później kino francuskie było już dźwiękowe i skłaniało się ku wspomnianemu realizmowi poetyckiemu. Allégret zaprosił Huberta do współpracy m.in. przy filmie Fanny (1932). Carné powierzył mu zrobienie zdjęć do Wieczornych gości (1942) i Komediantów (1945). Jednym z filmów, które bohater naszej retrospektywy nakręcił z Duvivierem był przejmujący portret aktorów-weteranów - U schyłku dnia (1937). Natomiast u boku Feydera stanął na planie np. Pensjonatu Mimoza (1935).
Kadr z filmu "Wieczorni goście"
Nazwisko Rogera Huberta widnieje w czołówkach szeregu filmów maga kina, Abla Gance'a. Wymieńmy spośród nich Napoleona Bonaparte (1934) - przemontowaną i udźwiękowioną wersję słynnego Napoleona (1927) tego samego reżysera, Lukrecję Borgię (1935) oraz Oskarżam! (1938) - remake pacyfistycznego filmu Gance'a z 1919 roku.
W czasie drugiej wojny światowej i wkrótce po jej zakończeniu Hubert współpracował także z Jeanem Delannoy, Marcelem L'Herbier i innymi cenionymi reżyserami.
Kiedy w latach 50. i 60. kino francuskie - pod wpływem Nowej Fali oraz zdobyczy technicznych: koloru, szerokiego ekranu - unowocześniło się, zmieniło styl, Hubert potrafił dostosować się do tych przemian. Stosował Eastmancolor i różne systemy anamorfotyczne (Cinemascope, Dyaliscope, Franscope), a w superprodukcji Jeana Dréville'a La Fayette (1961) sięgnął po system Super Technirama 70, umożliwiający projekcję z taśmy 70mm.
Hubert znalazł wspólny język z reżyserami młodszej generacji - mistrzem kryminału Henri Verneuilem i specjalistą od komedii Gillesem Grangier. Chętnie jednak wracał do starej gwardii, czego dowodem są jego zdjęcia w Imieninach Henrietty Duviviera (1952) oraz w późnych filmach Carné - Teresie Raquin (1953) czy Zdarzyło się w Paryżu (1954)".
MARCEL CARNE (1906 - 1996)
"Ten najwybitniejszy przedstawiciel nurtu zwanego realizmem poetyckim - najważniejszego zjawiska w kinematografii europejskiej końca lat 30. ubiegłego wieku - w przeciągu zaledwie kilku lat kolejno zrealizował pięć niekwestionowanych arcydzieł, które triumfowały na ekranach świata, przynosząc francuskiemu twórcy i jego ojczyźnie splendor i trwałe miejsce w historii i mitologii kina. Trudno wyobrazić sobie dzieje francuskiej kinematografii bez Marcela Carné i jego filmów. Choć mocno osadzone w miejscowych realiach, prezentowały wyjątkowe walory uniwersalne, doskonale odbierane pod każdą szerokością geograficzną, nawet w najbardziej odległych zakątkach świata, bez względu na ustrój polityczny, stopień rozwoju cywilizacyjnego i tradycję kulturową.
Okładka książki "Marcel Carné - klasyk francuskiego kina"
W twórczości Carné świat realny - początkowo wpisany w ramy stylu realizmu poetyckiego, a później naturalizmu - doskonale koegzystuje ze światem fantastyki, w którym rzeczywistość łączy się z baśniowością. Aby znaleźć najlepszy sposób ich obrazowania, reżyser czerpał między innymi z doświadczeń kina impresjonistycznego i ekspresjonistycznego, twórczo przetwarzając jego wybrane aspekty. Ów oryginalny melanż - połączenie fabularnej prostoty i emocjonalnej głębi, niekonwencjonalnej estetyki i tragicznych akcentów - dał znakomite rezultaty. Carné szybko wypracował swój autorski styl, w którym starannie wystudiowana strona wizualna świetnie współgra z treścią fabuły, utrzymanej najczęściej w pesymistycznym nastroju.
W dobie widowiskowych superprodukcji, imponujących rozmachem inscenizacyjnym i wykreowanymi za pomocą komputera efektami specjalnymi, dzieła Carné nabierają dodatkowej wartości, niczym stare klejnoty rodzinne z renomowanego zakładu jubilerskiego przy seryjnie produkowanej biżuterii. Fascynują kolejne pokolenia prawdziwych miłośników X Muzy, którzy potrafią docenić bezcenne, ponadczasowe piękno. Reżyserowi udało się bowiem dotknąć istoty sztuki filmowej, która, poprzez kreowanie iluzji, angażuje najczystsze emocje i wzbudza prawdziwy akt wiary w kino".
W ramach festiwalu Camerimage odbędzie się spotkanie z Krzysztofem Trojanowskim autorem książki "Marcel Carné - klasyk francuskiego kina".
**********
Zapraszamy wszystkich uczestników Camerimage na retrospektywę filmów Rogera Huberta i Marcela Carné. Wystarczy kliknąć TUTAJ, żeby sprawdzić, jakie tytuły zostaną wyświetlone.
Wszystkie seanse retrospektywy zostaną wyswietlone w bydgoskim Multikinie (ul. Marszałka Focha 48). Rezerwacja biletów jest również możliwa on-line, koszt biletu wynosi 8PLN (8.50 jeśli zakup dokonany przez stronę). Te same ceny dotyczą wszystkich festiwalowych pokazów w Multikinie. Nie tyczy się to posiadaczy Kart Wstępu.
"Mistrzowie, którzy odeszli" to cykliczna sekcja która pojawiła się na festiwalowej mapie w zeszłym roku. Jej zadaniem jest z jednej strony podkreślanie warsztatu wspaniałych autorów zdjęć filmowych, których nie ma już z nami, z drugiej natomiast wywołanie dyskusji nad możliwościami kina ukazywanymi za pomocą obrazów, które przez lata wyznaczały najwyższe standardy jakości. W chwili rewolucyjnej cyfrowej transformacji, mentalnej i technologicznej, ważne jest, aby nie zapominać o pisanej złotymi zgłoskami historii kina, bez której tejże rewolucji by nie było. Zapraszamy więc wszystkich do oglądania dzieł mistrzów, którzy odeszli, aby zapisać w ten sposób w pamięci wszystkie ich nauki.
W tym roku zaprezentujemy dokonania francuskich twórców: autora zdjęć Rogera Huberta oraz reżysera Marcela Carné.
PARTNERZY PRZEGLĄDU:
ROGER HUBERT (1903 - 1964)
"Roger Hubert, autor zdjęć do ponad dziewięćdziesięciu (!) filmów, zdobył rozgłos jako jeden z czołowych operatorów najważniejszego nurtu w kinie francuskim lat 30. i 40. XX w. - na wskroś melancholijnego realizmu poetyckiego. Nurt ten tworzyli tak wybitni reżyserzy, jak Marc Allégret, Marcel Carné, Julien Duvivier czy Jacques Feyder.
Kariera Huberta zaczęła się jednak wcześniej, w innym okresie kinematografii francuskiej (wówczas jeszcze niemej), zwanym impresjonizmem. Artysta debiutował - i to w podwójnej roli: operatora kamery oraz autora zdjęć - filmem znanego reżysera-impresjonisty, Jeana Epsteina, Czerwona oberża (1923).
Siedem lat później kino francuskie było już dźwiękowe i skłaniało się ku wspomnianemu realizmowi poetyckiemu. Allégret zaprosił Huberta do współpracy m.in. przy filmie Fanny (1932). Carné powierzył mu zrobienie zdjęć do Wieczornych gości (1942) i Komediantów (1945). Jednym z filmów, które bohater naszej retrospektywy nakręcił z Duvivierem był przejmujący portret aktorów-weteranów - U schyłku dnia (1937). Natomiast u boku Feydera stanął na planie np. Pensjonatu Mimoza (1935).
Kadr z filmu "Wieczorni goście"Nazwisko Rogera Huberta widnieje w czołówkach szeregu filmów maga kina, Abla Gance'a. Wymieńmy spośród nich Napoleona Bonaparte (1934) - przemontowaną i udźwiękowioną wersję słynnego Napoleona (1927) tego samego reżysera, Lukrecję Borgię (1935) oraz Oskarżam! (1938) - remake pacyfistycznego filmu Gance'a z 1919 roku.
W czasie drugiej wojny światowej i wkrótce po jej zakończeniu Hubert współpracował także z Jeanem Delannoy, Marcelem L'Herbier i innymi cenionymi reżyserami.
Kiedy w latach 50. i 60. kino francuskie - pod wpływem Nowej Fali oraz zdobyczy technicznych: koloru, szerokiego ekranu - unowocześniło się, zmieniło styl, Hubert potrafił dostosować się do tych przemian. Stosował Eastmancolor i różne systemy anamorfotyczne (Cinemascope, Dyaliscope, Franscope), a w superprodukcji Jeana Dréville'a La Fayette (1961) sięgnął po system Super Technirama 70, umożliwiający projekcję z taśmy 70mm.
Hubert znalazł wspólny język z reżyserami młodszej generacji - mistrzem kryminału Henri Verneuilem i specjalistą od komedii Gillesem Grangier. Chętnie jednak wracał do starej gwardii, czego dowodem są jego zdjęcia w Imieninach Henrietty Duviviera (1952) oraz w późnych filmach Carné - Teresie Raquin (1953) czy Zdarzyło się w Paryżu (1954)".
Andrzej Bukowiecki
(częściowo na podstawie "Historical Dictionary of French Cinema"
autorstwa Dayna Oscherwitz and Mary Ellen Higgins)
MARCEL CARNE (1906 - 1996)
"Ten najwybitniejszy przedstawiciel nurtu zwanego realizmem poetyckim - najważniejszego zjawiska w kinematografii europejskiej końca lat 30. ubiegłego wieku - w przeciągu zaledwie kilku lat kolejno zrealizował pięć niekwestionowanych arcydzieł, które triumfowały na ekranach świata, przynosząc francuskiemu twórcy i jego ojczyźnie splendor i trwałe miejsce w historii i mitologii kina. Trudno wyobrazić sobie dzieje francuskiej kinematografii bez Marcela Carné i jego filmów. Choć mocno osadzone w miejscowych realiach, prezentowały wyjątkowe walory uniwersalne, doskonale odbierane pod każdą szerokością geograficzną, nawet w najbardziej odległych zakątkach świata, bez względu na ustrój polityczny, stopień rozwoju cywilizacyjnego i tradycję kulturową.
Okładka książki "Marcel Carné - klasyk francuskiego kina"W twórczości Carné świat realny - początkowo wpisany w ramy stylu realizmu poetyckiego, a później naturalizmu - doskonale koegzystuje ze światem fantastyki, w którym rzeczywistość łączy się z baśniowością. Aby znaleźć najlepszy sposób ich obrazowania, reżyser czerpał między innymi z doświadczeń kina impresjonistycznego i ekspresjonistycznego, twórczo przetwarzając jego wybrane aspekty. Ów oryginalny melanż - połączenie fabularnej prostoty i emocjonalnej głębi, niekonwencjonalnej estetyki i tragicznych akcentów - dał znakomite rezultaty. Carné szybko wypracował swój autorski styl, w którym starannie wystudiowana strona wizualna świetnie współgra z treścią fabuły, utrzymanej najczęściej w pesymistycznym nastroju.
W dobie widowiskowych superprodukcji, imponujących rozmachem inscenizacyjnym i wykreowanymi za pomocą komputera efektami specjalnymi, dzieła Carné nabierają dodatkowej wartości, niczym stare klejnoty rodzinne z renomowanego zakładu jubilerskiego przy seryjnie produkowanej biżuterii. Fascynują kolejne pokolenia prawdziwych miłośników X Muzy, którzy potrafią docenić bezcenne, ponadczasowe piękno. Reżyserowi udało się bowiem dotknąć istoty sztuki filmowej, która, poprzez kreowanie iluzji, angażuje najczystsze emocje i wzbudza prawdziwy akt wiary w kino".
Krzysztof Trojanowski
Marcel Carné - klasyk francuskiego kina
Torun, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2011
(fragmenty Postscript)
W ramach festiwalu Camerimage odbędzie się spotkanie z Krzysztofem Trojanowskim autorem książki "Marcel Carné - klasyk francuskiego kina".
**********
Zapraszamy wszystkich uczestników Camerimage na retrospektywę filmów Rogera Huberta i Marcela Carné. Wystarczy kliknąć TUTAJ, żeby sprawdzić, jakie tytuły zostaną wyświetlone.
Wszystkie seanse retrospektywy zostaną wyswietlone w bydgoskim Multikinie (ul. Marszałka Focha 48). Rezerwacja biletów jest również możliwa on-line, koszt biletu wynosi 8PLN (8.50 jeśli zakup dokonany przez stronę). Te same ceny dotyczą wszystkich festiwalowych pokazów w Multikinie. Nie tyczy się to posiadaczy Kart Wstępu.
