Potrzeba szybkości

Kasowy przebój, dzięki któremu zespół Berlin zdobył Oscara, okulary Ray-Ban niesłabnącą popularność, a piloci myśliwców, nawet ci z wąsami, zaczęli być uważani za symbol seksu. Uosobienie stylu lat 80-tych lub, jak twierdzi Quentin Tarantino, opowieść o walce młodego mężczyzny z własnymi skłonnościami homoseksualnymi. Bez niego nie byłoby Toma Cruise'a o megawatowym uśmiechu, Jacka Sparrowa i podchmielonych mężczyzn śpiewających You've Lost That Loving Feeling. Filmu Top Gun, bo to o nim przecież mowa, nie trzeba nikomu przedstawiać. Dzieło Tony'ego Scotta zaprezentowano na festiwalu Camerimage w wersji 3D, spełniając tym samym dziecięce marzenia wielu widzów.

Po seansie odbyło się spotkanie z artystami, którzy doprowadzili ten projekt do skutku - stereografem Barrym Sandrew oraz samym autorem zdjęć, Jeffreyem Kimballem. Barry Sandrew to ekspert w dziedzinie obrazowania cyfrowego i pionier efektów wizualnych. Na swoim koncie ma ponad dwanaście patentów, jest też założycielem dwóch studiów producenckich, w tym zajmującym się filmową konwersja Legend3D. Mimo, że pracował przy największych hollywoodzkich produkcjach, między innymi Piratach z Karaibów: Na nieznanych wodach oraz Transformersach 3, nie ukrywał, że główna zasługa przypada Jeffreyowi Kimballowi: "Uważam się za asystenta magika bez seksownego wdzianka" - zauważył skromnie.


Jeffrey Kimball pracował z reżyserem Top Gun, Tony'm Scottem, przy wielu filmach i jeszcze liczniejszych reklamach. Razem nakręcili Gliniarza z Beverly Hills II, Prawdziwy romans i Odwet. Z żalem wspominał reżysera, który w zeszłym roku popełnił samobójstwo: "Wieloletnia współpraca z Tonym to najwspanialsza rzecz, jaka mnie spotkała w tym biznesie" - powiedział operator. "Był najodważniejszym filmowcem, jakiego znałem (...) Nie sądzę, żebym kiedykolwiek pracował z kimś, kto byłby lepiej przygotowany od Tony'ego Scotta. Podczas kręcenia Top Gun mieliśmy ten sam pokój i kiedy budziłem się w środku nocy on wciąż siedział i rysował storyboardy. Miał doskonałe wyczucie, czego chce, a ponieważ już wcześniej razem pracowaliśmy kręcąc przez wiele lat reklamy telewizyjne po prostu mi ufał. Zrobił Zagadkę nieśmiertelności w Anglii, a potem przyjechał do Stanów, by zrealizować ten film. Miałem szczęście, że mnie zaadoptował."

"Kiedy skończyliśmy pracę nad filmem, na przyjęciu w Company 3 z okazji zakończenia zdjęć planowaliśmy Top Gun 2. Tony zastanawiał się, jakiej taśmy użyć podczas kręcenia sequela. Nie zamierzał kręcić go w 3D, chciał poddać go konwersji, pokochał ten proces. Tak właśnie miało się to odbyć, niestety odszedł od nas zanim mogliśmy się tym zająć" - dodał Barry Sandrew.

Zdjęcia do Top Gun były dla Jeffeya Kimballa prawdziwą zabawą, ale nie oznacza to, że obyło się bez wyzwań. W samolotach nie mógł wykorzystać obiektywów anamorficznych, musiał więc użyć kamery Super 35, Kelly McGillis poprawę urody zawdzięcza natomiast wykorzystaniu przez niego lamp łukowych. Z entuzjazmem dzielił się anegdotami z planu; słuchacze dowiedzieli się, że wciąż wpadał na któregoś z sześciu półnagich dublerów Toma Cruise'a, że scenę erotyczną dokręcono w ostatniej chwili w całe...pięć minut, a także, że Tony Scott dla nakręcenia wymarzonego ujęcia nie wahał się sięgnąć do własnej kieszeni. Aby zawrócić lotniskowiec musiał zapłacić marynarce aż 25 000 dolarów. "Jerry Bruckheimer powiedział, że tego nie zrobi, więc Tony po prostu wyciągnął książeczkę czekową i wypisał czek tak jak stał. Zawrócili lotniskowiec, a my nakręciliśmy to ujęcie."


W 2006 roku za sprawą Barry'ego Sandrew doszło do stworzenia metody umożliwiającej konwersję z 2D w 3D. Praca nad tym konkretnym tytułem wymagała zupełnie nowego podejścia. "Choć ostatnio pracowaliśmy nad Człowiekiem ze stali i nad Transformers, nad filmami o superbohaterach z wieloma efektami wizualnymi, to mogę wam powiedzieć, że praca nad Top Gun była od nich o wiele trudniejsza. Było tak dlatego, że jest tu dużo długich ujęć, widz ma czas, żeby się na wszystkim skupić. Zauważy więc jakikolwiek problem (...) Jeśli pracujesz nad filmem, w którym nie ma komputerowych efektów specjalnych, konwersja staje się niezwykle trudna."

Zapytany o to, co sądzi o jakości filmów, które poddawane są konwersji dopiero po zakończeniu zdjęć, odparł: "Zwykle nie lubię rozmawiać o religii, polityce i różnicy pomiędzy kręceniem w 3D a konwersją. Ale tak na serio, w obu przypadkach mamy do czynienia z iluzją (...) To, co chciałbym tu przekazać to przekonanie, że konwersja to narzędzie operatora. Są pewne rzeczy, których po prostu nie da się zrobić za pomocą kamer. W tym przypadkach operator powinien sugerować, prosić lub nawet żądać, żeby dokonano konwersji."

Mimo, że oboje są zadowoleni z ostatecznego efektu, nie uważają, że film od początku powstałby w 3D gdyby tylko pozwalała na to ówczesna technologia. "Tony był analogowym facetem. Gdyby film nakręcono w 3D, nie byłaby to wizja ani Tony'ego, ani Jeffreya. Byłby to zupełnie inny film. Zastanawiam się nawet, czy byłby wtedy tak dobry" - zauważył Barry Sandrew. "Film wygląda inaczej niż w 1986 roku, ale właśnie takie było jego zamierzenie. Pewnie zauważyliście, że obraz był bardzo ziarnisty. Niektórzy krytykują ziarnistość, ale Tony był analogowym facetem. Kochał taśmę filmową i chciał osiągnąć taki efekt. To wybór artystyczny."

Widać było, że wśród widowni znajdują się fani, dla których Top Gun był wyjątkowym filmem i niezwykłym doświadczeniem, które wciąż wywiera na nich wpływ. Jeden z nich podziękował artystom za to, że wreszcie mógł zobaczyć ulubiony film w kinie, i to jeszcze w 3D: "Urodziłem się, kiedy ten film trafił do kin. Widziałem go jakieś 400 razy, w tym 253 na kasecie wideo, więc różnica jest spora. Zanim idę na plan, zawsze oglądam otwierającą scenę. Ten film to duża cześć mojego życia." Jedno jest pewne: W 3D czy nie, Top Gun wciąż zapiera dech w piersiach.

Marta Bałaga
Camerimage