"Infiltracja" ze zdjęciami Michaela Ballhausa oraz "Flandria", do której zdjęcia zrobił Yves Cape to najważniejsze pokazy filmowe siódmego dnia Camerimage. Najciekawszym spotkaniem była konferencja z jurorami NOKIA MOBILE MOVIE COMPETITION oraz panel, który poprowadził Tom Rolf, zdobywca Oscara za montaż, współtwórca takich filmów jak "Raport Pelikana", "9 i pół tygodnia" i "Taksówkarz".

Filmowych atrakcji nie brakowało. W konkursie zobaczyliśmy "Infiltrację", do której zdjęcia zrealizował słynny niemiecki operator Michael Ballhaus [reż. Martin Scorsese] i "Flandrię" ze zdjęciami Yvesa Cape [reż. Bruno Dumont]. W ramach europejskich debiutów można było obejrzeć "The Cave of the Yellow Dog" ze zdjęciami Daniela Schönauera [reż. Byambasuren Davaa] oraz "Kissed by Winter" ze zdjęciami Odd'a Reinhardta Nicolaysena [reż. Sara Johansen].

Stawiana w gronie oscarowych faworytów "Infiltracja" to spektakularny powrót Scorsese do kina gangsterskiego. Film opowiada o walce bostońskiej policji z panoszącym się w mieście, mającym za nic dobre obyczaje, potężnym i bezkarnym szefem irlandzkiej mafii Frankiem Costello. W szeregi policyjne wnika podstawiony przez Costella gangster. Jednocześnie do mafii dostaje się tajny agent policji. Doprowadzi to do sytuacji, w której obaj agenci zaczynają grać na dwa fronty, a ich role nabierają coraz większej dwuznaczności. Dodając plejadę gwiazd - grają tu Nicholson, Di Caprio, Damon - oraz świetne zdjęcia Ballhausa ["Drakula", "Quiz Show", "Bardzo dziki Zachód"] nie dziwi fakt, że to faworyt do Złotej Żaby. Publiczność Camerimage przyjęła film owacją najdłużej i najgłośniej klaszcząc po pojawieniu się na ekranie nazwiska reżysera i operatora. "Flandria" to poruszająca opowieść o skutkach, jakie powoduje w psychice młodego człowieka wojna. Młodzi Francuzi wyjeżdżają jako żołnierze do obcego kraju. Jednym z nich jest Demester. Wcześniej wychowywał się na farmie i skrycie kochał przyjaciółkę z lat dzieciństwa - Barbe, konkurując o jej względy z przyjacielem. W obliczu barbarzyństwa i strachu, jakiego doświadczył na wojnie, zmienił się diametralnie i stał się bezlitosnym wojownikiem. Czas mija, a Barbe czeka na powrót żołnierzy. Tylko czy Demester, który wróci, będzie tym samym człowiekiem, który wyjechał?

Wydarzeniem dnia był też wieczorny pokaz polsko-amerykańskiego thrillera "Thr3e" ze zdjęciami Sebastiana Miłaszewskiego [reż. Robby Henson]. To tytuł, do którego zdjęcia powstały właśnie w Łodzi. Sukces realizacji filmu zaowocował pojawieniem się kolejnej ekipy z Hollywood. W Łodzi nakręcono już większość zdjęć do filmu "The House" ze znanym z "Kill Billa" Michaelem Madsenem. To nie jedyny pokaz specjalny jaki mogliśmy obejrzeć w piątek. Na ekranie pojawiła się "Kraina traw", zdj. Nicola Pecorini i "Don't Try This At Home", zdj. Mirco Maassen, Henry Grasse, Martin Top, Jennifer Günther.

W kinach Charlie i Silver Screen oglądaliśmy "Mother of Mine" [zdj. Jarkko T. Laine, Przegląd Kina Europejskiego], "Mouth to Mouth" [zdj. Anders Bohman, Przegląd Kina Szwedzkiego]; "Sceny z życia małżeńskiego" [zdj. Sven Nykvist, retrospektywa Nykvist - Bergman]; "Impossibly Yours" [zdj. Theo Bierkens, Przegląd Kina Europejskiego],"The King" [zdj. Eigil Bryld, pokaz specjalny], "Fade to Black" [zdj. John de Borman, pokaz specjalny], "Księga Diny" [zdj. Dan Laustsen, Przegląd Kina Duńskiego].

Na konferencjach prasowych z dziennikarzami spotkali się z Daniel Schönauer (operator "The Cave of the Yellow Dog"), Yves Cape (operator konkursowej "Flandrii") oraz Odd Reinhardt Nicolaysen (operator "Kissed by Winter"). Cape okazał się skromnym, świadomym swej roli twórcą. Opowiadając o nagrodzie w Cannes dla "Flandrii" mówił: "Nagrody mnie nie zmieniają. Umożliwiają tylko dalszą pracę, bo reżyserzy widzą efekt mojej pracy i chcą ze mną współpracować". Z kolei Schönauer zachwycał się Mongolią, w której realizował zdjęcia: "Niesamowite krajobrazy i pejzaże. Wyzwaniem dla mnie było filmować je w taki sposób, żeby w poszczególnych momentach filmu różniły się od siebie" - mówił.

Dużym zainteresowaniem cieszyło się spotkanie z Jury NOKIA MOBILE MOVIE COMPETITION - nieszablonowego, najnowszego konkursu CAMERIMAGE, w czasie którego 10 studentów szkół filmowych ze świata zaprezentowało swoje filmy nakręcone telefonem komórkowym Nokia N93. Obecni na spotkaniu Jerzy Zieliński i Peter Strietman chwalili autorów i technologię pozwalającą na użycie dobrej jakości kamer w telefonach komórkowych. Nie uznali jej za zagrożenie dla swojej pracy, a wprost odwrotnie - za jej kreatywne uzupełnienie: "Malarz nie maluje obrazu, od razu w całości, ale szkicuje jego części, które dopiero później kompiluje w jedną zwartą całość. Taka może być przyszłość telefonów z kamerami" - powiedział Strietman. [relacja poniżej]

Filmowcy wzięli też udział w seminarium montażowym Toma Rolfa ["Equilibrium", "Raport Pelikana", "Taksówkarz"] "Decyzje, decyzje: 50 lat montażu filmowego". Montażyści królowali dzisiaj w kuluarach CAMERIMAGE - odbyła się też dyskusja panelowa "Montażysta w strukturze produkcji filmowej".

Warsztaty i prezentacje przeprowadziły też ARRI [prowadzenie Andreas Höfer i Jörg Güntner, OPUS Film Studio] oraz KODAK.



Relacje:

NOWE NARZĘDZIE W SZTUCE FILMOWEJ

Konferencja prasowa z jurorami "Nokia Mobile Movie Competition": Peterem Strietmanem i Jerzym Zielińskim. Jurorzy nie chcieli zdradzać szczegółów werdyktu [wyniki będą ogłoszone w trakcie gali zamknięcia]. Autor zwycięskiego filmu otrzyma prawo do wyjazdu na warsztaty filmowe w Budapeszcie. Swojego faworyta wybierze też publiczność. Celem konkursu jest promowanie nowych twórców oraz propagowanie nowych "narzędzi" dla sztuki filmowej. Jerzy Zieliński tak tłumaczył powody, dla których przyjął zaproszenie do tego jury: "Wahałem się, ale skoro można robić telefonem zdjęcia, to można też użyć go jako narzędzia w sztuce filmowej. Poza tym najważniejsza jest historia, a nie narzędzie którym się ją opowiada." Strietman podkreślał znaczenie nowej technologii: "Pomyślałem dlaczego nie, może to będzie szansą dla młodych? Telefon może działać jak inkubator pomysłów, dzięki któremu można je łapać na gorąco". Jurorzy ujawnili kryteria oceniania mini-filmów. "Najważniejsza była dla nas treść, a nie forma, chcieliśmy aby z tych fragmentarycznych obrazów tworzono historie" - mówił Zieliński. Strietman dodał: "Miałem bardzo duże oczekiwania co do tego konkursu i jestem mile zaskoczony, studenci podeszli do filmów bardzo poważnie". Potwierdził to Zieliński: "Tempo pracy było zawrotne, jestem pod wrażeniem ich zaangażowania." Tematyka filmików była bardzo różnorodna. Od zabawnego dzieła Andrzeja Bączyka, który do kilku komórkowych dzwonków polifonicznych, dopasował tańczących ludzi, po romantyczną historię miłosną Borisa Dobrovolskiego. Jurorzy podkreślali, że nowinka technologiczna nie jest konkurencją dla kamery filmowej i nie zdegraduje sztuki operatorskiej. Więcej, może dać operatorom pomocne narzędzie do pracy nad filmem.

MONGOLIA MON AMOUR?

Konferencja z Danielem Schönauerem

Operator filmu "The Cave of the Yellow Dog" opowiadał o swojej pracy nad filmem w Mongolii: "To była duża zmiana kulturowa. Nie wiedziałem wiele o Mongolii, nie miałem też zbyt dużo czasu na przygotowania. Na miejscu przez tydzień pracowaliśmy z aktorami bez kamery, wchodząc w rytm ich życia. Sam kraj, jest piękny. Niesamowite krajobrazy i pejzaże. Wyzwaniem dla mnie było filmować je w taki sposób, żeby w poszczególnych momentach filmu różniły się od siebie." Daniel Schönauer opowiedział również o pracy z aktorami amatorami oraz zwierzętami: "Zwierzęta nie są łatwe we współpracy. Pies, który odgrywa ważną rolę w filmie, nie był tresowany. "To był zwykły pies, którego znaleźliśmy w Ułan Bator. Często, by zachowywał się tak, jak tego chcieliśmy, musieliśmy kusić go kiełbasą. Po czterech tygodniach udało nam się go trochę wytresować. Osobny przypadek stanowią sępy. By je sfilmować musieliśmy spędzić trzy dni w namiocie w pobliżu padliny" - mówił Schönauer. Aktorzy byli naturszczykami - zwykłą mongolską rodziną: "Współpracowało się z nimi bardzo dobrze. Jestem niezwykle zadowolony z tego filmu, to nie było łatwe przedsięwzięcie dla początkującego operatora, jak ja" - mówił Schönauer.

NAGRODY MNIE NIE ZMIENIAJĄ

Konferencja z Yves'em Cape.

Najwięcej pytań dotyczyło szczegółów współpracy z reżyserem "Flandrii" - Bruno Daumont'em. Cape tłumaczył, że autor zdjęć nie musi zgadzać się z wizją twórczą reżysera, ale ją konsekwentnie realizować. I ważniejsza jest nie sama wizja, a sposób jej zwerbalizowania: "Z Bruno pracuje się bardzo dobrze, bo jasno i klarownie tłumaczy o co mu chodzi. Podoba mi się, że on robi filmy dla ludzi, a nie dla siebie. Dlatego przeżywa bardzo, gdy jego filmy nie mają dużej oglądalności". "Flandria" to film o horrorze wojny i o tym, czy później, po jej zakończeniu, jest jeszcze miejsce na miłość. Cape opowiadał o specyficznym trybie pracy przy filmie: "Osoby występujące w filmie nie są profesjonalnymi aktorami. Bruno nie dał im scenariusza, a opowiadał o kolejnych scenach. Pytał wówczas co powiedzieliby w takiej sytuacji". Powodowało to także liczne trudności. Zdarzyło się, że grupa mężczyzn mająca grać scenę gwałtu na dziewczynie, rano przed rozpoczęciem zdjęć zaprotestowała i odmówiła występu: "Każdy z nich miał wyrok za gwałt, dlatego reżyser ich wybrał. Bali się jednak, że zostaną aresztowani" - tłumaczył operator. Przywołał także zabawną historię związaną ze zdjęciami: " W ostatniej scenie główni bohaterowie mieli się czule całować. Jednak aktor powiedział, że kilka dni wcześniej ożenił się i nie może całować innych kobiet. Dlatego zamieniliśmy czuły pocałunek na przyjacielski uścisk". Film uhonorowano w tym roku nagrodą specjalną w Cannes, ale nie zmieniło to życia Cape: "Nagrody zwiększają frekwencję na filmach, a to bardzo ważne". Operator podkreślił jednocześnie paradoks kinematografii francuskiej: "Jeśli osiągniesz sukces za granicą, to we Francji nikt do ciebie nie zadzwoni. Nie wiem z czego to wynika, może reżyserzy myślą że jesteś za drogi?"

DECYZJE, DECYZJE: 50 LAT MONTAŻU FILMOWEGO.

Seminarium montażowe Toma Rolfa.

Tom Rolf (Oscar za "The Right Stuff", montaż w filmach "Zdrada", "Raport Pelikana", "9 i pół tygodnia", "New York, New York", "Taksówkarz") rozpoczął seminarium od prezentacji sceny pościgu z filmu "Black Rain", w którym krótki odcinek taśmy został wielokrotnie powtórzony w celu wydłużenia czasu pościgu. Omawiał też montowanie scen z "Drabiny Jakubowej". Największe zainteresowanie wzbudziła scena walki w Wietnamie. Montaż był bardzo dynamiczny, pokazywał szczegóły masakry w krótkich, migawkowych ujęciach. Rolf chciał bowiem zmontować tę scenę tak, by widz "niczemu nie mógł się przyjrzeć i nie mógł do końca zorientować się w akcji - raczej czuł, niż wiedział co się dzieje". Rolfa pytano o sytuacje konfliktowe - na przykład gdy reżyser kłoci się ze studiem postprodukcyjnym o ostateczną formę filmu: "Trzeba być w tym fachu dyplomatą. Ja zawsze staram się być wierny projektowi. Nie studiu, ani reżyserowi, ale filmowi. Trzeba się poświęcić pracy, czasem zdobywa się przy tym przyjaciół, czasem wrogów" - odpowiedział. Padło też pytanie o zmiany w zawodzie montażysty, związane z masowym wprowadzaniem systemu montażu komputerowego: "Teraz każdy myśli, że jest montażystą. To takie proste. Producenci przychodzą i popędzają mnie. Zapominają, że montaż to przede wszystkim proces myślowy, a komputery przyspieszają tylko fizyczne wykonanie sklejki". Zdaniem montażysty wadą cyfrowych metod montażowych jest to, że: "Można za szybko i za dużo zmienić. Zdarza się także, że każdy - producent, reżyser, montażysta - ma swoją wizję. Trudno wtedy o wypracowanie ostatecznej wersji" - żartował.

GRZEJĄC TAŚMĘ

Konferencja prasowa z twórcą zdjęć do "Kissed by Winter" Oddem Reinhardtem Nicolaysenem. Historia opowiadana w filmie posiada dwa klucze kolorystyczne, odpowiadające jego różnym częściom. Cieplejsze kolory charakteryzują szwedzką część opowieści, natomiast zimniejsze - norweską. Największy problem sprawiała twórcom filmu spadająca poniżej 25 stopni C temperatura. Taśma filmowa w takich warunkach staje się bardzo delikatna i łatwo ją uszkodzić, dlatego konieczne było jej stałe podgrzewanie. Dla operatora był to debiut fabularny. Z większością twórców tego obrazu spotkał się jeszcze na studiach. "Praca na planie nauczyła mnie tyle, ile 3 lata szkoły filmowej. Na planie zdarzały się nieprzewidywalne sytuacje, o których nie mówią w szkole" - opowiadał operator.